> jaarboek > 9

Sedert 1997 publiceert onze vereniging jaarlijks het Jaarboek Joris van Severen. Dit jaar zijn we aan de 9e editie toe. Zoals reeds medegedeeld in het vorige nummer van deze Nieuwsbrief wordt het jaarboek 2005 evenwel geen jaarboek als de vorige, waarin telkens een aantal bijdragen gebundeld werden rond de persoon, de gedachten, de invloed en het werk van Joris van Severen (zoals de ondertitel van de jaarboekenreeks luidt). Na een jarenlange voorbereiding publiceren we in april a.s. immers de Oorlogsdagboeken 1914-1918 van Joris van Severen zelf. De op stapel staande uitgave kreeg als titel Die vervloekte oorlog. De op het vlak van de Eerste Wereldoorlog uiterst beslagen Danïel Vanacker - we verwijzen terzake slechts naar zijn baanbrekende studies over De Frontbeweging en Het Activistisch avontuur - verzorgde de inleiding en de annotaties van onze nieuwe uitgave.

Gezien het belang van deze bronnenuitgave en in het perspectief van een zo ruim mogelijke verspreiding via het boekhandelscircuit, sloegen we de handen in elkaar met de Uitgeverij Pelckmans te Kapellen, die tevens zal instaan voor de materiële realisatie van het boek. In de boekhandel zal de verkoopprijs 42,50 EUR bedragen. De uitgave zal in samenwerking met het Ieperse Stadsbestuur, officieel voorgesteld worden in het historische Kruitmagazijn te Ieper op zaterdag 23 april a.s. Onze leden ontvangen hieromtrent een persoonlijke uitnodiging.

De oorlogsdagboeken van Joris van Severen vormen een wel zeer atypisch oorlogsdagboek. Behorend tot de klasse ’14 werd Van Severen einde september 1914 gemobiliseerd. Na zijn opleiding kwam hij aan het IJzerfront terecht. Hij vond er vrienden terug uit zijn studententijd als Karel de Schaepdrijver en Herman de Guchtenaere en ten huize van zijn verre verwante Marie Elisabeth Belpaire, wiens ‘Swiss Cottage’ een intellectuele oase vormde achter het front, maakte hij kennis en sloot hij vriendschap met tal van personen die ook later nog een belangrijke rol zouden spelen in de samenleving. In Alveringem vond hij veel steun en soelaas bij Cyriel Verschaeve. De lichtontvlambare adolescent Joris van Severen (°1894) begaf zich overigens ook op amoureuze paden. In vaak penibele frontomstandigheden en in de soms al even oncomfortabele locaties tijdens de periodes van aflossing las hij massa’s boeken over de meest diverse onderwerpen, waarvoor zijn vaak uitgebreide lectuurnotities getuigen.

Over al deze aspecten brengt hij in zijn oorlogsdagboeken onbevangen verslag uit, verwoordt hij zijn twijfels, trekt hij van leer tegen het militarisme en getuigt hij voor zijn flamingantische ingesteldheid en zijn betrokkenheid bij de Frontbeweging. In zijn dagboeken kan de lezer al deze verhaallijnen chronologisch reconstrueren, samen uiteraard met het verloop van het oorlogsgebeuren en wat daaromtrent vanuit internationaal perspectief tot in de loopgraven doordrong. In die jaren zag Joris van Severen zich veeleer als kunstenaar-in-spe dan wel als toekomstig politicus. Veel van wat hij noteerde vormde in zijn ogen de embryonale gegevens voor later literair werk.

Die vervloekte oorlog bevat de integrale en geannoteerde versie van Van Severens oorlogsdagboeken. Deze omvangrijke uitgave (ca. 540 pp., formaat 24,3 x 15) kan onze vereniging u bij wijze van vóórintekening aanbieden voor de speciale ledenprijs van 32 EUR (verzendkosten inclusief). De vóórintekenaars zullen bovendien uitgenodigd worden tot de officiële voorstelling van het boek te Ieper op 23 april a.s. Als extraatje ontvangen ze ook de in 2005 nog te verschijnen nummers van onze driemaandelijkse Nieuwsbrief Joris van Severen. Omwille van praktische redenen dienen we de vóórintekeningen definitief af te sluiten op 15 april. Na deze datum geldt de boekhandelprijs van 42,50 EUR, (te verhogen met de verzendkosten).

Verder in dit nummer schetst Rudy Pauwels in De “Generatie van het vuur” beknopt de intellectuele leefwereld van de generatie die in de jaren van de Eerste Wereldoorlog tot volwassenheid kwam en eerst in de jaren van het interbellum volop aan het woord zou komen. De auteur werkte dit thema op de hem kenmerkende erudiete wijze breder en dieper uit in een essay met als titel Een twintigjarige in de Grote Oorlog. Overwegingen bij de lectuur van de Oorlogsdagboeken van Joris van Severen. Onze leden ontvangen dit essay onder brochurevorm als extra-uitgave samen met het 9e jaarboek Die vervloekte oorlog.